Welke rijst ga je koken: basmati, pandan of zilverlies?

Rijst koken begint met rijst kiezen. Of beter: het rijstgerecht kiezen. Het ene gerecht vraagt om misschien een plakkerige rijst, het andere om een droge. De verschillende soorten meestgebruikte rijst op een rij:

  • Pandanrijst: is een beetje plakkerige witte rijst (ideaal voor het eten met stokjes), lange korrel met een bloemige smaak. Perfect voor (pittige) Aziatische gerechten.
  • Basmatirijst: een droogkokende witte rijst met nootachtige smaak. Vergelijkbaar met Pandanrijst, maar dunner, langer en droger. Perfect voor (Indiase / Thaise) curry's.
  • Zilvervliesrijst: een vezelrijke, lekker stevige rijstsoort met een bite. Ook wel bruine rijst genoemd; in tegenstelling tot de witte rijstsoorten zit hier het vliesje nog om de rijstkorrel en moet iets langer koken. Doet het goed doet in (oven)schotels en roerbakgerechten.

Moet je rijst wassen voor het koken?

Vraag het aan een willekeurige iemand op straat in Azië en ze zullen volmondig 'JA' zeggen. Simpelweg om:

  • overtollig zetmeel te verwijderen, waardoor de rijst gaat plakken of kan gaan schuimen tijdens het koken,
  • vuil te verwijderen (stof, zand of wat er - vroeger - met de oogst blijft hangen).

Maar. De rijst in de verpakkingen is tegenwoordig schoon genoeg. Dus is het antwoord op de vraag of je rijst moet wassen voor het koken niet zo zwart-wit, maar afhankelijk van:

  • Welke rijst je hebt gekozen: basmati is bijvoorbeeld droger dan pandanrijst.
  • Wil je plakkerige rijst of juist niet? Vraagt het gerecht om plakkerige rijst, dan doe je er goed aan om de rijst juist níet af te spoelen. ​​​​​​

Hoe was je rijst?

Rijst was je door het (bijvoorbeeld in een fijne zeef of vergiet) onder koud water te spoelen tot het water helder is. 

Rijst-pro-tip

Als je tijd over hebt, is het een goed idee om de rijst voor het koken een half uur in koud water te later weken. Hierdoor zal de rijst gelijkmatig koken.

Hoeveel (gram) rijst per persoon?

Reken 75 gram rijst per persoon. Maar! Dat is een gemiddelde. Blijft er aan het einde van de maaltijd standaard een restje over? Of doe jij áltijd wat extra rijst in de pan (gewoon, voor de zekerheid)?

No waste-tip:

  • Weeg de rijst.
  • Weet je bij voorbaat al dat 75 gram rijst per persoon te veel is, bijvoorbeeld omdat er kleine kinderen mee eten? Maak een rekensom: hanteer 75 gram voor een volwassene en probeer de helft voor een jong king (<10 jaar). 
  • Zijn er toch nog restjes over? Noteer het aantal gram en weeg de volgende keer wat minder rijst af. Want weggooien = zonde.

Hoeveel water moet er bij de rijst?

Tegenover 75 gram rijst staat 150 ml water. Voeg hier eventueel wat zout aan toe en wat olie of boter, zo geef je meer smaak aan de rijst. Let wel op: als de saus of curry bij de rijst al vrij zout is, laat het dan achterwege. Bij twijfel: geen zout gebruiken. Nazouten kan altijd nog. 

Wil je de rijst zelfs nog meer op smaak brengen? Vervang het water door bijvoorbeeld kokosmelk. Of kook een pandanblad mee.

Hoe lang moet rijst koken?

Ook dat is volledig afhankelijk van de rijstsoort. En vergis je niet: zilvervliesrijst heeft een (veel) langere kooktijd nodig dan basmati of pandanrijst. Of snelkookrijst. 

Houd dus altijd de kooktijd van de verpakking aan en reken op:

  • Zilvervliesrijst: 40-45 minuten. De snelkookvariant in sommige verpakkingen is in 8-10 minuten klaar.
  • Witte rijst (pandan/basmati): ongeveer 20-25 minuten > de snelkookvariant is in 8-10 minuten klaar. 

Laat de rijst na het droogkoken of afgieten altijd even na-stomen.

Rijst uit de magnetron

Wil je snel een bordje rijst op tafel toveren? Snelkookrijst kun je in de magnetron 'koken'. Het verdient niet de schoonheidsprijs, maar het smaakt er niet minder lekker om. Het idee is simpel:

  • Doe de rijst met water in een magnetron-bestendige schaal met deksel of magnetronfolie. 
  • Hou de volgende hoeveelheden & kooktijden aan bij een magnetron op 700 Watt:
    • 75 gram rijst > 200 ml water > 10 minuten
    • 150 gram rijst > 325 ml water > 13 minuten
    • 225 gram rijst > 475 ml water > 17 minuten
  • Laat de rijst nog even 5 minuten staan en schep daarna goed om.

Tip: probeer nooit meer dan 250 gram rijst in één keer te koken in de magnetron.

Jouw nieuwe vriend: rijst stomen in de rijstkoker

Ben je dol op rijst? Maak het jezelf makkelijker met een rijstkoker. Kwestie van vullen met rijst en de juiste hoeveelheid water (die je op de instructies van de rijstkoker vindt), eventueel een snuf zout toevoegen, aanzetten en klaar. Simpel, snel en lekker makkelijk!