Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.
In vijftig jaar tijd zijn veel artikelen juist een stuk goedkoper geworden. Dat blijkt uit een vergelijking tussen een boodschappenboekje uit 1969 en de huidige prijzen in de supermarkten. Oud-journalist Andreas Schelfhout, die decennialang voor dagblad De Gelderlander werkte, bewaarde altijd de huishoudboekjes die hij vroeger bij de winkels kreeg met daarin alle wekelijkse boodschappen.
Chocoladereep
Daarin zijn de prijzen van toen nog terug te vinden. "Sinds 1 januari is het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent gegaan", zegt Schelfhout. "Voedingsmiddelen zijn dus weer duurder geworden. Het leek me leuk om de prijzen weer eens te vergelijken met 1969", zegt hij. Toen had je, omgerekend, nog vijf chocoladerepen voor minder dan een euro. Daar hoef je nu niet meer om te komen.
Lees ook: Dit lekkere product schijnt te helpen tegen je hoest >
"Wij deden onze boodschappen bij de kruidenier aan de Dobbelmanweg in Nijmegen", vertelt Schelfhout. "Dan stond ik in een rij voor de toonbank. Als ik aan de beurt was, vroeg ik om 2 kilo suiker en dat schepte de grutter dan vanuit een grote pot in een zakje. Een grote supermarkt waar je zelf de boodschappen kunt scannen, dat hadden we ons toen nooit kunnen voorstellen."
Om de prijzen van toen en nu te vergelijken, is omrekening van gulden naar euro niet voldoende. De prijsstijging per product moet ook worden afgezet tegen de gemiddelde prijsstijging in 50 jaar, en in verhouding worden bezien met de gemiddelde loonstijging in die periode.
Meer verdienen
Een rekensommetje leert dan dat de meeste producten relatief juist veel goedkoper zijn geworden. De Nederlanders zijn de afgelopen vijftig jaar veel meer gaan verdienen. Het gemiddeld brutoloon lag in 2018 rond de 37.000 euro en dat is bijna 600 procent meer dan in 1969. De gemiddelde prijs van producten steeg in die tijd ‘slechts’ 380 procent. Nederlanders besteden nu dus een kleiner deel van hun inkomen aan dagelijkse levensbehoeften dan vijftig jaar geleden.
Kijk je naar de producten op het boodschappenlijstje van Schelfhout, dan zijn er opmerkelijke verschillen. Vijf tubes Prodent-tandpasta kostten toen 1,13 euro en dat is nu 8,95 euro: een prijsstijging van maar liefst 689 procent. Ook chocolade werd relatief veel duurder: de prijs steeg met 773 procent.
Suiker (plus 12,1 procent), appelmoes (plus 199 procent) en bier (plus 224 procent) stegen veel minder dan het gemiddelde van 380 procent, en zijn dus in feite een stuk goedkoper geworden.
Lees ook: Let goed op deze afkortingen op je boodschappen >
Hoe kan dat?
Waarom is tandpasta duurder en suiker goedkoper geworden? Supermarkt-deskundige Paul Moers legt uit hoe dat komt. "Tandpasta is een product dat steeds wordt vernieuwd. Zo heb je tandpasta voor gevoelige tanden, tandvleesontsteking of tandpasta die de tanden witter maakt. Het wordt ook nog eens verkocht door verschillende merken", vertelt Moers.
"Voor producten zoals suiker of witte bonen is dat niet het geval, die worden in grote hoeveelheden geproduceerd", zegt de marketingexpert. "Die zijn dus minder gestegen. Naar chocolade is weer een enorme vraag. Vooral Chinezen en Indiërs eten het heel veel. De cacaoboeren kunnen dat haast niet meer bijhouden."
