Vanille-aroma, vanille-extract, vanillepoeder of een vanillestokje: allen gemaakt van dezelfde plant. Waarom dan toch zoveel opties? Vanille is duur. Om toch aan ieders budget te kunnen voldoen bestaan er verschillende producten, in verschillende prijsklassen. Ter vergelijking: in 2018 piekte de prijs van vanille naar 500 euro per kilo, wat de specerij duurder maakte dan zilver.
Waarom is vanille zo duur?
Vanille wordt gemaakt van een klimorchidee. Deze komt oorspronkelijk voor in Mexico. Tegenwoordig wordt-ie ook in andere landen verbouwd als Sri Lanka, Mauritius en, momenteel de grootste producent, Madagaskar. Aanvankelijk waren er bijen nodig om de plant te bestuiven, maar aangezien ze niet overleven buiten Mexic,o worden de planten tegenwoordig handmatig bevrucht. Een arbeidsintensief proces.
De peulen van de orchidee worden geoogst wanneer ze nog groen zijn en hebben op dat moment wat weg van sperziebonen. Na het oogsten worden de peulen verhit en gedroogd. Dit fermentatieproces van 6 maanden zorgt ervoor dat de groene, onrijpe peul verandert in een zwart vanillestokje. Het proces van bestuiving tot verkoop kan een jaar duren.
Verschillende producten
Vanille-aroma: het potje vanille-aroma dat je in de supermarkt koopt heeft behalve de naam, weinig met echte vanille te maken en wordt daarom ook afgeraden door professionele chefs en patissiers. Vanille-aroma is gemaakt van vanilline, dat is een synthetische smaakstof met een vanillesmaak en geur.
Vanille-extract: dit extract wordt gemaakt op basis van echte vanillestokjes, water en ethanol (alcohol). Alcohol onttrekt de vanillesmaak uit de boon waardoor je een pure vanillesmaak krijgt. Het onttrekken van de vanillesmaak duurt meestal zo'n 6 maanden.
Vanille-poeder: dit wordt gemaakt van het merg van de vanillestokjes. De geur van vanillepoeder is net wat anders dan dat van echte vanille, al krijgt het dezelfde smaak in een gerecht.
Vanillestokjes: dit is de puurste vorm van de specerij. Vanillestokjes snijd je in de lengte open voor gebruik. Met een mes haal je het merg uit de peul. Het heeft een intense, zoete geur en smaak. Tip: vanillestokjes zijn nog goed wanneer ze nog buigzaam zijn.
Vanille-aroma versus verse vanille
Kun je verse vanille vervangen door vanille-aroma? Ja, dat kan. Al zou een echte banketbakker verse vanille nooit vervangen door vanille-aroma. Hoewel vanille-aroma lijkt op het echte product mist het diepte en smaak. Natuurlijk betaal je hier ook voor.
Onze tip: wanneer je een gerecht maakt waar de smaak van vanille opvalt kun je beter échte vanille (of extract) gebruiken. Dit geldt voor pudding, custard, snoep of delicate taarten. Je zult het verschil proeven. Maak je een recept waar vanille een bijrol heeft zal vanille-aroma of vanillesuiker volstaan.
Zelf vanille-extract maken
Je kunt ook zelf aan de slag met je (gebruikte) vanillestokjes. Stop ze in een pot of fles en doe er wat vodka bij. Laat dit zo lang mogelijk staan op een donkere plek: voilá, vanille-extract! Wil je liever vanillesuiker? Stop de gebruikte vanillestokjes dan in een pot suiker. Extra lekker!
