Wat is suiker eigenlijk?
Suiker is een zoete stof die behoort tot de koolhydraten. Er bestaan twee varianten: natuurlijke suikers en toegevoegde suikers.
Suikers komen van nature voor in fruit, groente en melk of worden toegevoegd aan producten voor de smaak. Deze toevoeging verhoogt het aantal calorieën in een product. Suiker wordt aan ontzettend veel voedingsmiddelen toegevoegd. Bijvoorbeeld aan koek, snoep en frisdranken maar ook aan kant-en-klare satésaus, chips en pastasauzen.
Suiker geeft je lichaam energie, maar levert geen vitamines, mineralen of vezels. Dit geldt voor alle suikers. Suiker is niet per definitie gezond of ongezond voor je. Het staat niet automatisch in verband met gewichtstoename of overgewicht. Maar wanneer je er té veel van binnen krijgt, kan dit wel ongezonde gevolgen met zich mee brengen.
Vooral toegevoegde suikers kunnen een rol spelen bij een verhoogde energie-inname. Producten met deze toevoegingen bevatten namelijk al snel veel (extra) calorieën. Een te hoge energie-inname kan leiden tot gewichtstoename, omdat je meer eet dan je lichaam nodig heeft.
Het beestje bij de naam noemen
Suiker kennen we allemaal. Maar ken je ook cichoreisiroop of fructose-invertsuikerstroop? De letterlijke benaming van suiker zie je niet snel terug op de achterkant van je favoriete granola of sapje. Veel fabrikanten kiezen voor een 'schuilnaam' en laten hiermee de toevoeging van suikers minder opvallen.
Je kunt suiker zelfs op meer dan 50 manieren tegenkomen op verpakkingen. Over het algemeen kun je ervan uitgaan dat alles wat eindigt op –ose/-siroop/-stroop een vorm is van suiker. Zo kun je de verborgen benamingen snel opsporen.
Kun je verslaafd zijn aan suiker?
Merk je dat je s’ochtends een energiedrankje nodig hebt om aan de slag te gaan? Kun je de hele dag uitkijken naar die koekjes die je thuis nog hebt liggen? Of heb je echt wat zoetigheid nodig bij de koffie om 11.00? Dan spreekt men snel van een suikerverslaving. Maar bestaat dit eigenlijk wel?
Er wordt van een verslaving gesproken wanneer je, psychisch of lichamelijk, niet meer zonder een bepaald middel kunt én je steeds meer van nodig hebt om hetzelfde 'effect' te krijgen. Bij suikerinname is dit niet het geval. Een echte suikerverslaving bestaat feitelijk dus niet.
Wil je graag gezonder gaan leven en minder suiker eten? Dan zijn het met name de aangeleerde gewoontes die je af zult moeten leren. Deze gewoonten geven je namelijk het gevoel dat je 'verslaafd' bent.
Ondanks dat je niet verslaafd kunt raken aan suiker doe je er toch verstandig aan om er niet te veel van binnen te krijgen. Suikervrij leven lijkt een hype te zijn, maar is praktisch onmogelijk. Je krijgt namelijk ook suikers binnen uit bijvoorbeeld fruit en groenten.
Een suikerverslaving bestaat niet, maar waarom voelt het dan wel zo?
Het is dus onmogelijk om een lichamelijke suikerverslaving te hebben. Toch kun je soms enorm snakken naar zoetigheid en het gevoel hebben dat je niet zonder kan. Bijvoorbeeld: als je na een dag hard werken jezelf beloont met iets lekkers of standaard na het avondeten iets zoets neemt, is de kans groot dat je hier de volgende keer weer behoefte aan hebt.
Dit komt omdat suiker, het beloningsysteem in je hersenen activeert. Als je een stuk taart of een paar blokjes chocolade eet, wordt er dopamine afgegeven. Dit stofje zorgt voor een fijn gevoel en een prettige ervaring.
Door gewenning en dit beloningsmechanisme in je lijf, kun je het idee krijgen dat je suiker echt nodig hebt. Daarnaast stimuleert de smakelijke ervaring van suikerrijke producten je om meer/vaker suikers te eten. Tevens speelt je bloedsuiker een grote rol. Je bloedsuiker duidt letterlijk op het suikergehalte in je bloed. Wanneer dit gehalte te laag is kun je een verhoogde behoefte hebben aan witbrood, witte pasta, koek of andere zoetigheid.
Een lage bloedsuiker kan zorgen voor klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid en trillen. Deze symptomen worden vaak aangeduid als de ontwenningsverschijnselen van de zogenoemde suikerverslaving maar eigenlijk zijn dit signalen van je lichaam dat je meer energie nodig hebt.
Zo voorkom je een daling van je bloedsuiker
Het kan dus zijn dat je bloedsuikerspiegel daalt wanneer je suikers vermijdt. Je lichaam heeft ze namelijk nodig om je bloedsuiker op peil te houden. Hieronder vind je een aantal tips voor een stabielere bloedsuiker.
Vermijd snelle suikers
Producten die snelle suikers bevatten zoals snoep, witbrood, witte pasta en witte rijst worden door je lijf snel omgezet in glucose en verhogen zo je bloedsuiker. Deze snelle koolhydraten zorgen dus voor een snelle piek maar daarna ook voor een snelle daling. Met als gevolg: opnieuw trek.
Kies daarom vaker voor onbewerkte en/of volkoren producten met meer vezels. De voedingsvezels zorgen ervoor dat de aanwezige suikers minder snel worden afgebroken en dragen bij aan een stabiele stijging en daling van je bloedsuikerspiegel.
Start met een eiwitrijk ontbijt
Eiwitten hebben ook een effect op je bloedsuiker, maar kleiner. Daarnaast worden ze langzamer omgezet dan koolhydraten (suikers). Hierdoor ben je langer verzadigd en blijft je suikerspiegel stabieler. Een eiwitrijke start van je dag, kan er dus voor zorgen dat je minder behoefte aan snelle suikers. Bij een eiwitrijk ontbijtje denk je bijvoorbeeld aan iets met eieren, kwark of yoghurt.
Slaap 7 à 9 uur per nacht
Slaap heeft ontzettend veel effect op je hormoonhuishouding en ook op je bloedsuikerspiegel. Een goede nachtrust zorgt ervoor dat je uitgerust bent en energiek aan je dag begint.
Wanneer je moe bent, heeft je lichaam energie nodig. Het lijkt een makkelijke en doeltreffende oplossing om te grijpen naar snelle koolhydraten. Deze koolhydraten voorzien je immers binnen no-time van energie. Maar schijn bedriegt. Je bloedsuikerspiegel daalt vervolgens ook weer rap, waardoor je weer terug bij af bent.
Eet met regelmaat
Regelmatig eten kan ervoor zorgen dat je bloedsuiker op peil blijft. Als je lange tijd niet eet, kan je bloedsuiker dalen en kun je last krijgen van vermoeidheid, hoofdpijn en een suf gevoel. Je lichaam snakt dan – voor je gevoel- naar snelle suikers. Door te eten met regelmaat, zorg je voor minder grote dalingen en houd je je bloedsuikerspiegel stabiel.
Conclusie
Een suikerverslaving bestaat niet, toch kan het wel voelen alsof je verslaafd bent aan suiker. Belangrijke factoren zijn gewenning en een instabiele bloedsuikerspiegel, door het eten van te veel snelle koolhydraten.
Door je bewust te worden van ongezonde gewoontes en deze aan te passen en door meer langzame koolhydraten (zoals volkorenbrood, volkorenpasta, peulvruchten en volkoren producten) te eten, kun je je bloedsuikerspiegel stabiliseren. Dit zorgt ervoor dat de drang naar zoetigheid vanzelf kleiner wordt.
