Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.
Cijfers van het CBS laten zien dat steeds meer mensen kampen met mentale problemen en hersenaandoeningen. Het aantal jongeren dat psychisch ongezond is, stond in 2019 op 8 procent. Het leidt er onder meer toe dat het fenomeen ‘Brain Food’ steeds meer in opmars is: voeding nemen die goed is voor je hersenen.
Brain Balance-expert Charlotte Labee, die een orthomoluculaire opleiding volgde, is ervan overtuigd dat dat kan. ,,Ons brein bepaalt hoe we functioneren, handelen, reageren, hoe we ons gedragen en hoe we ons voelen, dus daar moeten we een beetje zuinig op zijn.’’ Volgens kenniscentrum Natuur Diëtisten Nederland werken onze hersenen beter als deze voldoende zuurstof en voedingsstoffen aangevoerd krijgen vanuit het bloed. De werking van de hersenen is daarom te beïnvloeden via het voedsel dat we binnenkrijgen.
Voeding en onze hersenen
De Hersenstichting meldt dat twintig procent van de ingenomen energie van het voedsel dat je binnenkrijgt naar je hersenen gaat. Wat je in je mond stopt, heeft effect op hoe gezond, alert en actief je bent en heeft zelfs effect op hoe groot je hersenen zijn, laat onderzoek van het Erasmus Universitair Medisch Centrum zien.
Volgens Labee is meer kennis over dit onderwerp ‘hoognodig’. Daarbij doelt zij op de hoge aantallen burn-outs, depressies en mensen die kampen met dementie of de ziekte van Alzheimer. ,,Ik vind dat iedereen moet weten hoe we ons brein moeten voeden. Want alleen als we de juiste voedingsstoffen binnenkrijgen kan ons brein zich positief ontwikkelen.’’
,,Onze hersenen kunnen beschadigingen oplopen door een verarmd of verkeerd voedingspatroon’’, legt Labee uit. Volgens haar krijgt de gemiddelde Nederlander dagelijks bijna net zoveel suiker als groente binnen (110 gram tegenover 131 gram). ,,Zo loop je de nodige waardevolle voedingsstoffen voor het brein mis.’’
Trend in de samenleving
Trends als plantaardig eten zijn in opmars en daarom is de verwachting dat Brain Food in de toekomst ook een steeds grotere rol gaat spelen in de samenleving, denkt Labee. Voeding activeert neurotransmitters en hormonen, die stress en emoties als geluk en rust veroorzaken. ,,Neurotransmitters zorgen ervoor dat ons brein kan denken, handelen, voelen en reageren en hebben invloed op hoe ons geheugen functioneert’’, zegt Labee. ,,Hoe gezonder de hersenen zijn, hoe beter het lichaam kan functioneren.’’
Cees Renckens, gynaecoloog en voormalig voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, waarschuwt overigens wel dat we deze beweringen met een korreltje zout moeten nemen. ,,Als je bepaalde voeding aan criminelen geeft, gaan zij niet opeens beter gedrag vertonen’’, stelt hij. ,,Met een normaal dieet krijg je prima voldoende stoffen binnen die goed zijn. Het is nooit wetenschappelijk bewezen dat je hersenen door bepaalde voeding opeens beter worden.’’ Ook niet de kurkuma en de visolie die Labee noemt.
Gezond en gevarieerd
Bij het Voedingscentrum kan een expert niet ingaan op de inhoud van het boek van Labee. Wel geeft voedingsdeskundige Patricia Schutte aan dat over het algemeen niet één voedingsmiddel goed voor je is. ,,Dus ook niet voor je hersenen. Als je gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf dan neem je genoeg van de producten die gezondheidswinst opleveren en krijg je de benodigde voedingsstoffen binnen."
Eten volgens de Schijf van Vijf, niet roken en veel bewegen helpt om je hart- en bloedvaten langer gezond te houden, aldus Schutte. ,,En dat verkleint weer de kans op bijvoorbeeld dementie. Vooralsnog is er te weinig onderzoek gedaan naar of het eten van bepaalde voedingsmiddelen helpen om de kans op dementie te verkleinen.’’
Bovendien wijzen de onderzoeken niet allemaal dezelfde kant uit. ,,De Gezondheidsraad heeft geconcludeerd dat het onwaarschijnlijk is dat supplementen met foliumzuur, vitamine B6 of vitamine B12 helpen om het risico op cognitieve achteruitgang, dus het slechter worden van je hersenen, te verkleinen. Het is ook onwaarschijnlijk dat de visvetzuren EPA en DHA die kans verkleinen bij mensen met een goede cognitieve gezondheid’’, aldus Schutte.
Ze voegt er nog aan toe dat bij de EFSA (European Food Safety Authority) verschillende claims op het gebied van cognitieve functie zijn beoordeeld en dat de meeste daarvan niet zijn goedgekeurd.
Alleen over vocht is Schutte duidelijk. ,,Water draagt bij aan de instandhouding van de normale cognitieve functies. Als je te weinig drinkt, kun je je minder goed concentreren. Het advies voor volwassenen is om per dag 1,5 tot 2 liter te drinken.” Dit hoeft niet alleen maar water te zijn, aldus Schutte. ,,Koffie en thee zonder suiker staan ook in de Schijf van Vijf. Koffie kan, in een kleine hoeveelheid, tijdelijk de concentratie en prestatie verbeteren en vermoeidheid verdrijven. Maar van te veel koffie kun je rusteloos worden, angstgevoelens, slaapproblemen of hoofdpijn krijgen. Een paar kopjes koffie past in een gezond voedingspatroon.”
