Het Voedingscentrum omschrijft keurmerken als volgt: ,,Een keurmerk helpt bij het kiezen voor gezondere en meer duurzame producten. Keurmerken zijn te herkennen aan een logo op de verpakking. Ze moeten voldoen aan bepaalde eisen. Deze zijn per keurmerk verschillend. Een onafhankelijke partij keurt of een keurmerk voldoet aan de specifieke eisen. Wanneer dit zo is, komt het keurmerk op de verpakking te staan." Wij hebben de bekendste keurmerken, en bijbehorende eisen uitgelicht. 

Wat vind jij van de keurmerken? Let je erop als je een product koopt? Wat je visie ook is, hieronder leggen we per keurmerk kort uit wat de keurmerkvoerder ermee bedoelt. Zo weet jij precies wat je in huis haalt als je een product koopt met zo'n keurmerk.

Keurmerken: vlees

  • Het Beter Leven-keurmerk: Dit keurmerk van de Dierenbescherming richt zich op dierenwelzijn en komt in 3 soorten: één, twee en drie sterren. Vlees met één ster voldoet aan de minimale eisen, deze zijn per diersoort vastgesteld. Ter vergelijking: een rund met één ster krijgt een eigen ligbox met stro in plaats van een betonnen roostervloer. Drie-sterren hennen zitten op één vierkante meter met 6-7 andere hennen in plaats van 9 op één vierkante meter bij één ster. 
     
  • Het EU-keurmerk voor biologisch vlees: vlees met een biologisch keurmerk krijgt direct een 3-sterren Beter Leven-keurmerk. Je herkent het keurmerk aan het groene blaadje met Europese sterren. Dit keurmerk richt zich naast dierenwelzijn ook op milieu-aspecten. Vlees met dit keurmerk komt van dieren die meer leefruimte krijgen, stro hebben en naar buiten mogen. Het veevoer is biologisch en er wordt beperkt gebruik gemaakt van antibiotica.
     
  • Het EKO-keurmerk voor biologisch vlees: naast een Europees keurmerk voor biologisch vlees kan vlees ook een nationaal keurmerk krijgen: het EKO-keurmerk. Dit is een zwart-wit logo met daarin 'EKO'. Dit keurmerk geeft de mate van verduurzaming van het bedrijf aan. Elk EKO-bedrijf werkt jaarlijks op minimaal twee van de in totaal 12 thema’s (o.a. biodiversiteit, dierenwelzijn, sociaal en eerlijk, energie en klimaat) aan verdere verduurzaming van het bedrijf. Het behalen van die doelen is onderdeel van de certificering. 
     
  • Scharrelvlees en PROduCERT: dit vlees zit tussen 'gewoon' en biologisch in. Dit geldt voor zowel dierenwelzijn als prijs. Scharrelvlees krijgt meestal 1 of 2 sterren van het Beter Leven-keurmerk. Echter zijn er geen wettelijke regels die bepalen wanneer een boer 'scharrel' op zijn producten mag laten plaatsen. Hierom is het onafhankelijke keurmerk PROduCERT in het leven geroepen. Slagerijen gebruiken dit keurmerk om aan te tonen dat het vlees ook daadwerkelijk scharrelvlees is. 

Keurmerken: vis, schelp- en schaaldieren

  • Het MSC-keurmerk voor wilde vis: Vis met dit blauwe keurmerk komt van vissers die zich inzetten om de visstand op peil te houden. Zij worden jaarlijks gecontroleerd en iedere vijf jaar vindt een totale herbeoordeling plaats.
     
  • Het ASC-keurmerk voor kweekvis: hoewel kweekvis de oplossing lijkt voor het overbevissing kleven er toch een hoop nadelen aan als kleine leefruimte, verontreiniging door ontlasting, antiobiotica- en medicijngebruik. ASC-kwekers geven hun vissen duurzamer voer en minder antibiotica. Ook is de impact op het milieu lager. 
     
  • Europees keurmerk voor biologische kweekvis: de naam doet anders vermoeden maar biologische vis is geen wilde vis maar kweekvis. Vissen met dit biologische keurmerk leven in een zo natuurlijk mogelijke omgeving met meer ruimte en schoon water. Medicijnen en hormonen zijn verboden, de voorplanting gebeurt op natuurlijke wijze en de vis wordt bewusteloos (en dus pijnloos) geslacht. 

Keurmerken: zuivel

  • Het Beter Leven-keurmerk: het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming werkt hetzelfde als bij het sterrensysteem van vis en vlees. Melkkoeien krijgen bij drie sterren minimaal 6 m2 per koe en minimaal de helft van de vloer is dicht. Aanvullend hebben alle koeien een eigen ligbox en staan ze minimaal 180 dagen per jaar, acht uur per dag, in de wei. 
     
  • Het EU-keurmerk voor biologisch: dit keurmerk is opnieuw te herkennen aan het groene blaadje. Zuivel afkomstig van koeien met dit keurmerk hebben direct ook 3 Beter Leven-sterren. Biologisch melkvee moet indien mogelijk altijd naar buiten kunnen en krijgt biologisch voer. Ook binnen hebben de dieren meer ruimte. Minimaal de helft van de vloer is dicht en bedekt met stro. Antibiotica is onder strenge voorwaarden toegestaan.
     
  • Het EKO-keurmerk voor zuivel: evenals het EKO-keurmerk voor vlees moeten bedrijven die dit keurmerk dragen jaarlijks op 2 van de in totaal 12 thema's werken aan verdere verduurzaming van het bedrijf. 

Keurmerken: eieren

Eieren krijgen in Nederland een code. Hierbij geldt: hoe hoger het cijfer, hoe slechter de leefomstandigheden. Dit is dus het tegenovergestelde van de beter leven-sterren. 

  • Code 0 Biologische eieren: bedrijven die kippen houden met dit keurmerk geven de meeste ruimte aan kippen. Kippen kunnen hier scharrelen en nesten. De kippen hebben een buitenruimte van minimaal 4 m2 per kip en delen binnen 1 vierkante meter met 7 anderen. Verder krijgen de kippen biologisch voer. 
     
  • Code 1 Vrije uitloopeieren: deze kippen komen nog wel buiten maar hebben binnen minder ruimte. In een stal zitten maximaal 9 kippen per vierkante meter. 
     
  • Code 2 Scharreleieren of rondeeleieren: kippen onder dit keurmerk komen niet buiten maar leven in een schuur. De puntjes van de snavel worden hier vaak weggebrand, met uitgang van Rondeel- of Kipster-kippen. De kippen hebben binnen evenveel ruimte als biologische kippen.  
     
  • Code 3 Kooieieren: kooieieren zijn sinds 2000 niet meer te koop in de supermarkten maar nog wel op markten en winkels die niet zijn aangesloten bij het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. 'Kooikippen' of 'batterijkippen' komen niet buiten en leven in een kooi van ongeveer 1 a-4tje. Een gedeelte van de snavel wordt weggebrand. We besparen je de foto's, maar het moge duidelijk zijn dat deze eieren niet zonder reden uit de supermarkt zijn verbannen. 

De website Dierenwelzijnscheck helpt consumenten bij het maken van diervriendelijke keuzes. Alle informatie over diervriendelijke keurmerken vind je op hun website.