Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.

We hebben mazzel als we met zeewiersnijder Jan Kruijsse zoeken langs de vloedlijn bij Yerseke. De excursie biedt een wonderschone oogst. Het is september en op 100 meter afstand vinden we rode dulse, lichtgroene zeesla, donkere zee-eik, wakame, mekabu, Iers mos, suikerwier, Japans bessenwier en roodhoorntjeswier. Allemaal eetbare zeegroenten, en mits goed bereid, kleurrijk en heerlijk van smaak. Met als bonus dat ze tien keer zo veel mineralen bevatten als de groenten die op land worden gekweekt, aldus de Deense wetenschapper Ole G. Mouritsen, auteur van het boek Seaweeds.

Niet alleen onderzoekers en voedingsdeskundigen, ook farmaceuten en experts in biobrandstoffen hebben hoge verwachtingen van de teelt van zeewieren en zilte groenten. De zeewierboerderijen bij Schelphoek en uit de kust bij Scheveningen en Texel verbouwen weliswaar kleine partijen (tot 10.000 kilo per 1400 vierkante meter) en dat is weinig vergeleken bij de tonnen per jaar van de concurrenten in Azië - maar ze produceren wel belangrijke, plantachtige bronnen van eiwitten, mineralen en vitaminen. Er wordt volop mee geëxperimenteerd: hoe presenteer je dat lekker op een bord, kunnen auto’s erop rijden, stoten koeien van dit voer minder methaangas uit?

En wat groenteboer-aan-zee Marc van den Rijsselberghe doet in zijn Salt Farm op Texel, kan overal ter wereld worden nagedaan. Hij teelt op verzilte bodem gewassen als venkel, kool en aardappelen, bemest met zeewieren. Als de zee te vaak aan de landbouwgrond likt, zoals in de delta van Bangladesh, of als er in woestijngebied zilt water valt aan te boren, zoals in Pakistan en Australië, dan geldt zijn pionierswerk als lichtend voorbeeld.

Nieuw zijn zeegroenten niet. Eigenlijk eten we allang bestanddelen van wieren, ook al hebben we dat niet altijd door. Sommige stoffen worden gebruikt in medicijnen en als verdikkingsmiddel in de voedingsindustrie. Het zit in ijs, worst, toetjes, bonbons, sauzen, chocomel, maar ook in verf, tandpasta, shampoo en cosmetica. In hippe voedingsmiddelen duiken zeewieren steeds zichtbaarder op: in bier, kaas, brood, falafel, burgers, kroepoek en in tapenade. Elke maand verschijnt er wel een nieuw product. Vandaar ook dat zeeboeren binnen acht jaar een omzetgroei wordt toegedicht van om en nabij de 1000%.

Het mag nu dan nog niet enorm winstgevend zijn, de volgende groenteboeren-aan-zee kunnen van de zeegroenten leven: 

Suikerwier

Rebecca Wiering en Jennifer Breaton telen in suikerwier, zeesla en gracilaria. "Wij experimenteren nog steeds, commercieel verkopen we weinig. Onze oogst zit in de zeewierballen van Ekoplaza, in de zeewiernootjes van de Hema en in de Dutch Weed Burger. We vinden het zelf ook lekker. Dat moet ook wel, want wij moeten het gros van de consumenten nog overtuigen dat zeewieren smakelijk zijn op je bord.’’

Miniatuurvoorbeeld

Zeesla

John van Leeuwen teelt onder meer Royal Kombu en zeesla en vindt zelf een zeesla-vispakketje bijvoorbeeld onwijs lekker. "De mogelijkheden boeien mij enorm. De wereldbevolking groeit met 83 miljoen mensen per jaar. Al die mensen hebben eiwitten nodig. Dierlijk voedsel vergt veel energie en veel zoetwater. Het plantachtige zeewier biedt een uitkomst: eetbaar, gedroogd lang bewaarbaar en goed te verwerken in voedingsmiddelen."

Miniatuurvoorbeeld

Lamsoor

Ook Timo ter Voort teelt zeegroenten zoals zeesla en lamsoor. "Wij bedenken nieuwe toepassingen met wier, zoals tagliatelle met zeesla. We verkopen het graag aan supermarkten, maar op dit moment moeten we eerst de productie vergroten.’’

Miniatuurvoorbeeld

Oesterblad

Marc van Rijselberghe teelt ook zeegroenten zoals zeevenkel, zeekool, zilte aardappelen en oesterblad. ''Voor boeren in Pakistan en Bangladesh is dit pionierswerk van levensbelang. Wij werken samen met ruim vijfduizend mensen. Dankzij onze zeegroenten kunnen zij vier maanden langer telen, en daarmee heb je vier maanden langer te eten. We introduceren boerenkool in Bangladesh, want dat is fantastisch. Ja, daar moesten ze aan wennen.’’

Miniatuurvoorbeeld

Roodhoorntjeswier

Jan Kruijsse is gespecialiseerd als zeewiersnijder van onder andere roodhoorntjeswier. ''Ik werk bij laagtij, soms al om half 5 ’s ochtends. Dan zie ik de zon opkomen, het is nog stil, ik voel me dan een met de natuur.'' Ook een heerlijk tempura of zilt kroketje met zeesla vind hij verrukkelijk. 

Miniatuurvoorbeeld

Foto boven: Desiree Schippers