Hoe wordt brood gemaakt?
De basisingrediënten voor het maken van brood zijn (bakkers)zout, gist, water of melk en (volkoren)meel of bloem. Gist dient hierbij als het rijsmiddel voor het brood. Aan deze ingrediënten worden bij het maken van het brood in sommige gevallen smaakstoffen, zoetstoffen en suikers toegevoegd. Afhankelijk van welk type brood, worden er ook noten en zaden toegevoegd. De ingrediënten worden in een deegkuip gemixt en gekneed. Daarna zal het brood in de juiste portiegroottes worden verdeeld, rijzen en uiteindelijk in de oven worden gebakken.
Welke broodsoorten zijn er?
Brood is tegenwoordig in allerlei soorten, maten en smaken te verkrijgen. Deze broodsoorten worden veel in Nederland gegeten.
- Witbrood
- Bruinbrood
- Volkorenbrood
- Speltbrood
- Meergranenbrood
- Desembrood
- Roggebrood
- Feestelijk en luxe brood zoals een kerststol
- Klein brood zoals pistolets
Binnen deze soorten brood bestaan er ook weer keuzemogelijkheden. Bij witbrood is er bijvoorbeeld weer de keuze uit casinobrood of knip-wit. Bij volkorenbrood is de keuze bijvoorbeeld grof of fijn volkoren. De lijst is zo lang te maken dat je bij wijze van spreken iedere dag van het jaar een andere broodsoort kan eten. Keuze genoeg dus.
Hoe ziet de voedingswaarde van brood eruit?
Is brood ook gezond of wordt het terecht als dikmaker gezien? Daarvoor kunnen we kijken naar de voedingswaarde van brood.
Gezien een overvloed aan soorten brood, lichten we nu één soort uit om de voedingswaarde te laten zien. Wij kijken naar de samenstelling van volkorenbrood omdat deze bij veel mensen op het menu staat.
De gemiddelde voedingswaarde van volkorenbrood (fijn en grof) is per 100 gram:
- Energie: 234 kcal
- Eiwitten: 11,1 gram
- Koolhydraten: 39 gram, waarvan:
- 37,1 gram meervoudige koolhydraten
- 1,9 gram enkelvoudige koolhydraten
- Vet: 2,3 gram
- Water: 38,8 gram
- Voedingsvezels: 6,7 gram.
Ter verduidelijking, een snee brood weegt ongeveer 30 à 35 gram. 100 gram staat dus gelijk aan 3 boterhammen. Verreweg de meeste calorieën komen voort uit de hoge hoeveelheid koolhydraten in een boterham. Vanwege de hoeveelheid koolhydraten wordt brood aangewezen als dikmaker. Maar hoe gezond of ongezond zijn deze koolhydraten voor ons?
Koolhydraten in brood
Onder koolhydraten verstaan we suikers, zetmeel en vezels. Koolhydraten worden door ons lichaam omgezet in bloedsuiker; glucose. Glucose is de brandstof voor ons lijf.
We kunnen spreken over snelle en langzame koolhydraten. Snelle koolhydraten worden snel omgezet in bloedsuiker. Langzame koolhydraten zorgen dat dit proces op een langzamere manier gebeurt. Hoe langzamer koolhydraten worden omgezet in bloedsuiker, hoe beter dit is voor je gezondheid omdat je zo langer een verzadigd gevoel ervaart.
Het is beter om veel pieken in je bloedsuiker te vermijden, iets wat eerder gebeurt bij snelle koolhydraten. Langzame koolhydraten bevatten over het algemeen meer vezels. Voordelen hiervan zijn dat het pieken in je bloedsuiker omlaag brengt en daarnaast ook een verzadigd gevoel geeft voor een langere periode. Dat gevoel voorkomt snackgedrag, iets wat snelle koolhydraten juist in de hand werken. Wanneer je minder snackt, voorkom je dat je aankomt en dit verkleint uiteindelijk het risico op diabetes type 2.
Producten met snelle koolhydraten zijn onder andere zoet broodbeleg, frisdranken, koek en snoep. Daarnaast zijn producten met wit meel zoals witbrood, witte rijst en witte pasta ook producten met snelle koolhydraten. Daarentegen zijn volkorenbrood, volkorenpasta, groente, fruit en zilvervliesrijst juist weer langzame koolhydraten.
Brood een dikmaker door koolhydraten?
Er wordt vaak gedacht dat de koolhydraten in brood de dikmaker zijn. Het tegendeel is waar: brood is in de basis geen dikmaker en koolhydraten zijn in dit geval niet de boosdoener. Sterker nog, koolhydraten zijn een belangrijke vorm van brandstof voor je lichaam en deze heb je dus hard nodig.
Tevens kun je niet van één product zeggen dat het een dikmaker is. Het gaat om het totale voedingspatroon en dus om het totaalplaatje van wat je eet en drinkt. Eet je meer dan je nodig hebt, dan kom je aan en eet je minder dan je nodig hebt, dan val je af.
Welk brood kun je het beste kiezen?
Nu weet je dat brood eten dus geen probleem hoeft te zijn als je een gezond voedingspatroon nastreeft. Echter bestaat er tussen al de verschillende soorten brood wel een enorm verschil.
Eet je bijvoorbeeld veel witbrood (snelle koolhydraten), dan kan het zijn dat je weer sneller trek krijgt en daardoor meer gaat snacken en snoepen. Voor dit soort brood wordt bloem gebruikt. Dit wordt gemaakt van alleen de kern van de graankorrel en dus mis je de meest waardevolle voedingsstoffen uit de zemel. Daardoor bevat witbrood hierdoor ook vrij weinig vezels. Dit is niet bevorderend voor de gezondheid van je lichaam.
Volkorenbrood wordt daarentegen gemaakt van volkorenmeel. Het volkorenmeel bevat zowel de kiem als de zemel. Als je de hele graankorrel gebruikt, inclusief de zemel, dan heb je profijt van alle voedingsstoffen die hierin aanwezig zijn. De meeste voedingsvezels, vitamines en mineralen vind je namelijk in deze laag van graankorrel. Het brood bevat zo meer vezels en daardoor zit je langer vol en ga je minder snel snacken. Een goede keuze dus!
Als laatst is ook je beleg van invloed. Zoet beleg, oude kaas of salami zijn minder gezond dan dan bijvoorbeeld een (verse) groentespread, hummus of kipfilet. Kortom, eet je (te) veel (wit)brood met vaak ongezond beleg, dan kan brood eventueel een dikmaker worden. Maar eet je een aantal sneetjes volkorenbrood per dag met gezond beleg, dan is brood geen dikmaker.
