Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.

Kan je een olie eigenlijk ‘gezond’ noemen? Jazeker, zegt  voedingsdeskundige Kris Sollid. Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. "We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie ‘ongezond", legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.

"Olijfolie is rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetten", verduidelijkt Sollid. En dat is goed nieuws, want dat doet het cholesterolgehalte in je bloed dalen. "Koolzaadolie is ook een goede bron aan enkelvoudige onverzadigde vetten. Daarnaast bevat het ook minder slechte verzadigde vetten én meer poly-onverzadigde vetzuren, waaronder de belangrijke omega 3-vetzuren."

Van omega 3-vetzuren is bekend dat ze een gunstige invloed hebben op onze gezondheid. Ze zouden je beschermen tegen hart- en vaatziekten en volgens sommigen heeft het zelfs positieve effecten op kanker, ADHD en alzheimer, maar dat is nog niet bevestigd door studies. Sojaboonolie bevat een tikje minder enkelvoudige onverzadigde vetten dan olijfolie, maar meer  omega 3-vetzuren en is dus ook een goede keuze.

Oliën gemaakt van noten en groenten bevatten volgens Sollid transvetzuren, maar in zeer kleine hoeveelheden. Ter info: transvetzuren worden slechte vetten genoemd, omdat ze het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Maar als je moet kiezen tussen boter of deze oliën, kies je toch beter voor dat laatste. "Ze bevatten nog steeds veel minder transvetten dan boter."

In de pan of in een salade? 

Matt Aita, chef-kok bij het vegetarische en glutenvrije restaurant The Little Beet Table, raadt aan om rekening te houden met de manier waarop je kookt. Zijn absolute favoriet? Avocado-olie. "Deze olie bevat veel enkelvoudige onverzadigde vetten, heeft een gunstig effect op je cholesterolwaarden én bevordert de opname van voedingsstoffen", meent Aita. Nog een pluspunt van avocado-olie: het heeft een hoog rookpunt. Dat is de temperatuur waarop een olie verbrandt en de stoffen in de olie afbreken. Hoe hoger, hoe beter. 

Op plaats 2 zet hij koolzaadolie, omdat het weinig verzadigde vetten bevat én het heeft een hoger rookpunt dan olijfolie. Hij gebruikt olijfolie dus vooral voor koude maaltijden en salades. Net zoals lijnzaadolie. "Lijnzaadolie vermindert symptomen van artrose, maar ik gebruik het enkel en alleen voor koude bereidingen", aldus Aita. 

Wat er bij de chef-kok niet binnenkomt in de keuken? Kokosolie en palmolie. "Deze vetstoffen bevatten veel verzadigde vetten en géén nuttige voedingsstoffen. Dus als ik jou was, zou ik deze oliën maar met mate gebruiken."

Miniatuurvoorbeeld