Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.

1. Het valse aanbiedingenschap

Teun van de Keuken: ''De supermarkt is eropuit om je producten te laten kopen die je niet op je lijstje had staan. Een schap met aanbiedingen, vaak op de kop van een rij, is zo’n prikkel waar je aandacht op blijft hangen en je uit je vaste rondje haalt. Nu is het zo dat sommige listige supermarkten spullen op de aanbiedingenplek zetten terwijl ze helemaal niet in de aanbieding zijn. Daardoor krijg je ten onrechte een signaal in de hersenen - ‘een koopje!’ - en heb je een grotere kans op een impulsaankoop. Kijk maar eens, het gebeurt heel vaak.”

2. De functie van wortel en ui in de ijsbergsla

''Ken je van die zakjes voorverpakte sla met gesneden wortel en ui erdoorheen? Dat zit er niet doorheen voor de smaak of textuur, maar om een andere reden. Als je sla snijdt, ijsbergsla bijvoorbeeld, worden de snijvlakken roodachtig van kleur. Daardoor oogt het minder vers voor de consument, terwijl het niet minder vers is of smaakt. De oplossing? Meng er wortel en rode ui doorheen, waardoor de roodheid minder opvalt. Een trucje waar ik ook niet vanaf wist.”

3. Fabrikanten mogen jokken op het etiket

''Voor teksten en plaatjes op verpakkingen zijn geen regels. Je mag zeggen dat de boerenchips ‘naar grootmoeders recept’ zijn gebakken, terwijl er geen oma of recept aan te pas komt. Je mag een plaatje van een kip in een grasveld op een doos biologische eieren zetten, terwijl kippen überhaupt niet in een grasveld lopen. Je mag zeggen dat Zonnatura oplosthee bestaat uit ‘de beste ingrediënten uit de natuur’, terwijl het voor 92 procent uit suiker bestaat. Ja, echt waar. Daarvan viel ik ook wel van mijn stoel.”

Lees ook: Koffieliefhebbers opgelet! Met deze tips zet je thuis de beste koffie > 

4. Met water is van alles mogelijk

''Voor het tv-programma De keuringsdienst van waarde was ik eens bij een voedingsvakopleiding waar studenten ham leerden inspuiten. Een soort injectiespuiten met water en eiwitten staken ze in een grote homp ham. Daarmee is het mogelijk een ham twee keer zo groot te maken. Het is de reden waarom een plakje achterham zo nat en glimmend is.

Water is een ideaal opvulmiddel, want het kost niets. Daarom gebruiken bijvoorbeeld ook sapfabrikanten het graag. Het merk Van de Boom kwam met appelsap met ‘een scheutje water en 30 procent minder suiker’. Wat bleek? In dat pak zat geen scheutje, maar 30 procent meer water. Precies de hoeveelheid minder suiker! Als je minder suiker wilt drinken, zou ik zeggen: schenk een glas voor twee derde vol met appelsap, houd het onder de kraan en vul het aan met water. En doe 50 cent in je spaarpot.”

5. Truffelsaus met 0,001 procent truffel

''Als een ingrediënt er in zit, mag je het hele product ernaar noemen, ook al is het maar een piepklein beetje. Truffelsaus is een bekende: daar zit zo weinig truffel in dat het geen enkele invloed op de smaak heeft. Het is puur omdat het dan truffelsaus mag heten. Zalmsalade waar slechts een snippertje zalm in zit, guavesap dat voor 85 procent uit appelsap bestaat of cantharellensoep met één cantharel per pak: allemaal verkrijgbaar voor een klein prijsje. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn voor die prijs, dan is dat ook vaak zo.”

6. De niet geheel toevallige supermarktroute

''Misschien is het je weleens opgevallen dat melk helemaal achter in de supermarkt staat en de eieren altijd onvindbaar zijn. Beide producten zijn heel gewild. Als jij alleen maar een pak melk nodig hebt, moet je toch die hele supermarkt door. Voordat je de eieren hebt gevonden, moet je alle schappen langs. Hopelijk neem je dan toch óók nog iets anders mee naar huis.

Niks is toevallig in de supermarkt. De route is zorgvuldig uitgedacht. Aan het begin, als je nog vol goede moed bent, loop je de groente- en fruitafdeling tegemoet. Die ziet er mooi, kleurrijk en gezond uit. Maar hoe verder je de supermarkt in loopt - de moed zakt je steeds verder in de schoenen - hoe meer verleidingen er op je af komen: chips, snoep, bier. Die producten liggen altijd achteraan. Als het vlees zwak is, slaat de supermarkt toe.”

Lees ook: Je geliefde frikandel krijgt misschien wel een andere vorm > 

7. Draai een product altijd om

''Producenten mogen op de verpakking beweren wat ze willen, maar op de achterkant staat op de ingrediëntenlijst wat er daadwerkelijk in een product zit. Ik ben alleen maar aan het omdraaien in de supermarkt. Laatst wilde ik geraspte kaas hebben, maar ik kwam erachter dat in al die pakjes aardappelzetmeel zit, zodat die kaas minder aan elkaar klontert. Vijftien pakjes heb ik gecheckt: allemaal met zetmeel. Beter kun je zelf een stuk kaas kopen en die door een raspmolentje halen, of het bij de kaasafdeling laten raspen.”

8. Water uit een fles is het domste wat je kunt kopen

''Er bestaat een product dat we gratis en onbeperkt thuis kunnen krijgen, maar toch voor het tweeduizendvoudige van de prijs in de supermarkt willen kopen: water in een fles. Er is geen enkele reden om water uit een fles te kopen Je moet het naar huis slepen en creëert er onnodig plastic mee. Bovendien hebben we in Nederland uitstekend kraanwater. Sterker nog: Bar-le-Duc en Sourcy halen hun water uit dezelfde bron als waar het Utrechtse leidingwater vandaan komt. In Utrecht komt er dus gewoon Bar-le-Duc uit de kraan! Nee, ik zou pleiten voor een leeg schap met daarboven de boodschap: haal het maar lekker thuis.”

9. Pak een mandje in plaats van een karretje

''Met een karretje koop je meer spullen die je eigenlijk niet nodig hebt. Ons brein werkt nu eenmaal zo dat als we vijf producten in zo’n grote kar zien liggen, we dat een beetje ‘zielig’ vinden. Als je echter een mandje pakt - zo eentje dat je moet dragen - vóél je daadwerkelijk het gewicht van al die spullen die je daarna mee naar huis moet slepen. Er is trouwens één uitzondering om wel een karretje te pakken, en dat is als je met jonge kinderen boodschappen doet. In de schappen staan namelijk allerlei producten op kinderooghoogte - een slimme kindermarketingtruc - die je kinderen al gillend, jengelend en schreeuwend in je mandje willen gooien. Dus zet ze lekker in het stoeltje van het boodschappenwagentje. Gezellig voor het kroost en het scheelt een hoop gedoe.”

De supermarktsurvivalgids (Meulenhoff Boekerij, €20) van Teun van de Keuken bestel je hier.