Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.

Als een bedrijfstak de wind in de rug krijgt, duurt het nooit lang voordat de Grote Jongens opstaan. Zo ook in de notenbranche. "Je ziet spelers ineens gigantische partijen opkopen", vertelt notenboer Marco Slaghuis. "Het is bizar. Er wordt met noten gespeculeerd alsof het olie is."

Geef ze eens ongelijk. Gezondheidsgoeroes en duurzaamheidsprofeten buitelen de laatste jaren over elkaar heen om noten de hemel in te prijzen. Met een almaar groeiende vraag als gevolg, merkt ook marktkoopman Slaghuis. "Tot voor kort hadden we nooit jonge mensen aan de kraam. Tegenwoordig komen ze wekelijks een kilo noten kopen om bijvoorbeeld hun eigen granola of mueslirepen te maken."

"Soms zijn ze door hun diëtist gestuurd", weet partner Ancella Slaghuis. "En noten worden steeds vaker gebruikt als vleesvervanger", weet cateraar Fairuz Alaaeldin.

Slimme keus

Elitehaver is een slimme keus voor eenieder die in één klap meerdere notensoorten wil kraken. Hoewel de term een luxere selectie insinueert dan het vaker gebruikte studentenhaver, is de samenstelling volgens Slaghuis allerminst in steen gehouwen. Dat blijkt. Ook de (huis)merken in deze blinde proeverij houden er elk een eigen interpretatie op na. Alleen over amandelen zijn ze het alle zes eens.

Lees ook: Getest: deze supermarkt verkoopt de lekkerste brie >

Aldi en Hema voegen daar slechts twee soorten aan toe. En in feite behoort ook Plus tot dat gezelschap; het aantal paranoten in het bakje blijft immers beperkt tot één verdwaald exemplaar. Holland & Barrett presteert het ondertussen om een derde van de zak te vullen met vliespinda’s. Dat zijn peulvruchten en dus in feite valse noten. Een bespottelijke keus in een vermeende luxe notenmix, oordeelt het panel. Alaaeldin: "Het lijkt gewoon vogelvoer."

Jumbo en Albert Heijn bieden met vijf soorten het meest diverse aanbod. Vooral Albert Heijn gooit op papier hoge ogen: zowel pecan- als macadamianoten - twee van de duurste soorten op de markt - hebben de schifting overleefd.

De soort zegt echter niets over de kwaliteit, benadrukt notenboer Slaghuis, die al snuivend en knabbelend de geografische oorsprong van de noten ontrafelt als in de studio van Wedden dat..?

Zo zijn de macadamia’s van Albert Heijn heel wat kleiner van stuk dan de mooie, ronde kogels van Jumbo. Uiterlijk zegt daarentegen ook niet alles. De forse, goudgele walnoten van Aldi ogen een stuk aantrekkelijker dan het grauwere grut van Jumbo. Qua smaak hebben die laatste echter de bovenhand.

Winstmarge

Fabrikanten die niet kiezen voor hele noten maar voor brokstukken, in vakjargon ook wel LWP’s of large white pieces genoemd, hoeven bij de inkoop minder diep in de buidel te tasten. Maar er is nog een beproefde truc om de prijs te drukken, weet Slaghuis. "Rozijnen hebben met afstand de hoogste winstmarge."

Lees ook: Getest! Deze supermarkt verkoopt de lekkerste pot appelmoes >

Hema maakt zich het meest schuldig aan dit krenterige gedrag: maar liefst 59 procent van het bakje bestaat uit rozijnen. Nadat de eerste noten zijn weggegrist, resteert een vrachtlading verschrompelde ieniemienierozijntjes.

Ook Holland & Barrett is wederom rijp voor deskundige noothulp. De rozijnen zijn niet alleen droog, maar voegen ook visueel weinig toe. Ze zijn bezaaid met dof notengruis, en doen het geheel alleen nog maar armetieriger ogen omdat gele rozijnen ontbreken. De vorstelijke notenselectie van Jumbo krijgt daarentegen rugdekking van grote, heerlijke sappige rozijnen. Zo kan het ook.

De uitslag

Miniatuurvoorbeeld
  • Luxe notenmix uitslag
    Joost Hoving

1. Jumbo
Cijfer: 8
Prijs: €3,72 per 200g
Knapperige paranoten (10%), prima amandelen (20%) en dito hazelnoten (10%), geflankeerd door sappige jumborozijnen (40%). Zelfs de walnoten (10%) proeven beter dan hun grauwe uiterlijk doet vermoeden. Alleen de macadamia’s (10%) missen wat smaak.

2. Aldi
Cijfer: 7
Prijs: €2,27 per 200g
Weinig soorten, maar een prima budgetmix. De grote walnoten (15%) stelen de show. De cashews (34%) en amandelen (10%) zijn voor een extra bite gebrand, al blijft die laatste wat vlak van smaak. De rozijnen (40%) hadden groter gemogen.

3. Albert Heijn
Cijfer: 6,3
Prijs: €3,56 per 200g
Op papier de ultieme sterrenselectie. Helaas zijn de paranoten (10%) wat zompig en de kleine macadamia’s (10%) door het branden te bitter geworden. De amandelen (25%), hazel- (10%) en pecannoten (10%) vallen wel in de smaak. De rozijnen (35%) zijn mooi groot.

4. Plus
Cijfer: 6
Prijs: €2,66 per 200g
De pecannoten (10%) en forse, glimmende rozijnen (45%) geven een vleugje luxe, maar de goedkope amandelen (24%) en hazelnoten (10%) blijven achter. Het wordt bovendien vechten om de paranoten (10%); er wordt slechts één exemplaar gesignaleerd.

5. Hema
Cijfer: 5,5
Prijs: €2,86 per 200g
Die vijf paranoten (10%) zijn snel achter de kiezen. De hazelnoten (5%) idem dito. Wat resteert is een zee aan muffe amandelen (25%), maar vooral schandalig veel rozijnen (59%). Die laatste zijn tot overmaat van ramp ook nog eens klein en zuur.

6. Holland & Barrett
Cijfer: 4
Prijs: €3,29 per 200g
Wie zoveel vliespinda’s (31%) biedt, degradeert zijn elitehaver direct tot armoedzaaiersmix. De amandelen (14%) zijn bovendien droog, de walnoten in brokken (12,5%) en de rozijnen (31%) vol gruis. De cashews (11,5%) kunnen de boel niet redden.

De jury

Marco Slaghuis (46): Roerganger van Will’s Notenbar. Kreeg de noten met de paplepel ingegoten.

Fairuz Alaaeldin (38): Van tajines tot taarten: gooit als zelfstandig cateraar veelvuldig noten in de mix.

Ancella Slaghuis (42): Staat met haar man Marco op de markt, van Oegstgeest tot Scheveningen.