Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.
Fermenteren is een eeuwenoude techniek, maar de belangstelling voor voeding laten rotten is fonkelnieuw: vol enthousiasme stoppen thuisfermenteerders voedingsmiddelen in weckpotten. Bij fermentatie laat je voedingsmiddelen gecontroleerd rotten. Geen abracadabra, want zonder deze techniek zou je geen yoghurt kunnen eten of bier drinken. Door het rotten verandert de houdbaarheidsdatum, structuur, geur en smaak.
Waar die nieuwe populariteit vandaan komt? Volgens specialist Christian Weij heeft de trend meerdere oorzaken. ,,Voor iedereen die van koken houdt is er wel iets te vinden. Door te experimenteren met kruiden kun je eindeloos nieuwe smaken ontwikkelen.’’
Bij fermenteren komen drie voedseltrends samen: het gebruik van natuurlijke producten, het consumeren van voedsel met gezondheidsvoordelen en het gebruik van restproducten. ,,Je gebruikt bij fermentatie delen die je normaal gesproken weggooit’’, zegt Weij. Neem bloemkoolblad. ,,Door dit fijn te snijden en te fermenteren krijg je zure kool die echt naar bloemkool smaakt.’’
Fermenteren blijkt ook uitkomst te bieden voor een groep mensen die een stap terug wil doen, naar ‘normaal voedsel’. ,,Ze willen eten zonder toevoegingen. Het brood dat ik maak bestaat uit enkel water, zout en meel. In de supermarkt zitten er veel meer toevoegingen in.’’
Gezondheidsvoordelen
Gefermenteerd voedsel is gezond. ,,Het belangrijkste onderdeel is dat eten lichter verteerbaar is of überhaupt eetbaar wordt. Fermentatie voegt voedingsstoffen toe als vitamine K en B’’, vult Weij aan. Fermenteren blijkt ook de darmflora een boost te geven. ,,Bij fermenteren komen goede bacteriën vrij die we anders niet binnenkrijgen: probiotica.’’
Thuis fermenteren
Je kunt bijna alle voedingsmiddelen thuis fermenteren. Alleen voedsel met veel eiwitten kan een risico opleveren. ,,Daar leven meer schimmels en bacteriën in die niet goed voor ons zijn. Deze producten moet je dus beter controleren. Of een gepasteuriseerde variant gebruiken.’’
Wie het idee van fermenteren spannend vindt kan het beste beginnen met groente en fruit. Dat is altijd veilig stelt Weij. De gouden regel is: hoe zuurder hoe beter. Als starter tipt Weij zuurkool en pickles. ,,Deze gerechten zijn vrij simpel en er kan niks misgaan.’’
Starterskit
,,Zout is een groot onderdeel van fermenteren. Het doodt bacteriën en controleert daarmee het fermentatieproces. Alleen goede bacteriën kunnen tegen een zoute omgeving.’’ Wat je daarnaast nodig hebt? Niet veel, vertelt Weij: ,,Een luchtdichte pot, emmer of vat zodat het proces op gang komt. Daarnaast heb je datgene nodig wat je wilt fermenteren en natuurlijk: tijd.’’ Fermentatie-expert Christian Weij schreef het boek Verrot Lekker met daarin fermentatierecepten voor thuis. Waaronder onderstaand recept voor zuurkool.