Dit artikel is eerder verschenen op AD Koken & Eten. Meer culinair nieuws? Kijk dan hier.

Ze kan erop wachten. Mensen die graag willen afvallen, kloppen regelmatig bij de Haagse diëtiste aan, maar die er niet in slagen zich aan hun goede voornemens te houden. 

Waarom lukt het ons niet om op eigen kracht af te vallen?

"Wat mensen vaak doen is een heel strak doel stellen. Bijvoorbeeld: ik wil 15 kilo afvallen in twee maanden. Wat ze eigenlijk bedoelen is dat ze gezonder willen eten en meer bewegen. Puur alleen op wilskracht ga je een goed voornemen niet succesvol uitvoeren. Wilskracht is als een veer die je oprekt. Op een gegeven moment, soms al na twee weken, is de rek eruit. Denk aan het abonnement bij de sportschool. Veel mensen merken al snel dat het niet lukt om wekelijks drie keer te sporten na het werk. Dan staan ze hier voor de deur."

En dan?

"Dan is er een feestje. Of een borrel op het werk en dan vallen mensen terug in hun oude gedrag."

Wat moet je dan wel doen?

"Een realistisch doel stellen. Dit betekent dus niet een bepaald gewicht willen halen, maar bijvoorbeeld gezonder willen gaan leven. Kijk niet alleen naar het uiteindelijke doel, bijvoorbeeld meer vet verbranden, maar maak je voornemen groter. Gezonder leven betekent meer bewegen, regelmatig eten en minder vet consumeren."

Dat weten we allemaal wel. Maar hoe zorg je dan dat je het volhoudt?

"Wij merken in onze praktijk dat mensen die een heel specifiek doel hebben het vaak wel halen. Bijvoorbeeld omdat ze over drie maanden gaan trouwen of een operatie ondergaan. Of als ze zwanger willen worden. Maar de helft van Nederland is te zwaar en bij hen staat afvallen hoog op het lijstje."

De meeste mensen moeten dus iets anders doen. Maar wat dan?

"Zelfcontrole en discipline zijn belangrijk bij die doelstellingen. Je moet stap voor stap goede gewoonten gaat opbouwen,  verleidingen herkennen en aanpakken en slimme strategieën inzetten."

Wat betekent dat in de praktijk?

"Neem die goede gewoonten. Een voorbeeld van zo'n gewoonte is ontbijten voordat je van huis gaat. Hoe je zorgt dat je dat ook echt doet? Zet het schaaltje yoghurt met granola of twee sneden brood met hartig beleg de avond ervoor al klaar. Als het klaarstaat, heb je meer tijd om rustig te eten."

 

Net als een gezond snackje meenemen voor tussendoor?

"Ja precies. Neem fruit mee of een bakje rauwkost. En als je weet dat je later eet omdat je lang moet werken, neem dan een boterham mee. Dan neem je geen zoete of vette snack uit de automaat op je werk."

Duidelijk. En die verleidingen?

"Verleidingen zijn overal. Je ruikt bijvoorbeeld patat als je door de winkelstraat loopt. Het wordt dan veel moeilijker om het te weerstaan. Als je aan eten denkt - wat zal ik vanavond eten bijvoorbeeld - dan produceert je lichaam al maagsap en dat wekt een hongergevoel op. Verleidingen treden ook op als gefrustreerd raakt op je werk en afleiding zoekt. Een manier om irritatie weg te werken kan door wat te gaan eten. Voedsel is dan een pleister op de wonde voor je slechte gevoel. Als je weet waar de verleidingen op de loer liggen, kun je proberen deze beter te gaan weerstaan."

Wat bedoelt u met die slimme strategieën waar u het ook nog over had?

"Zulke strategieën helpen je om oude gewoonten te doorbreken. Stel dat je op het station bent en moet wachten op de trein. Je denkt: als ik nu wat te eten koop, hoef ik thuis niet meer te eten. Het voedsel dat je op het station kan krijgen, is alleen vaak vet- en suikerrijk. Een slimmere strategie is om op het werk rond vier uur een kop bouillon en een snee brood te eten, zodat je op het station geen honger meer hebt. Thuis aangekomen, als je eten al sinds de vorige avond klaarstaat, hoef je alleen nog maar je eten op te warmen."

Miniatuurvoorbeeld

Hoe staat u tegenover afvallen met producten?

"Die verkopen wij ook in onze winkel. Het is een industrie waar veel geld in omgaat. Zelfs bij Albert Heijn liggen producten van Modifast, Weight Care en Atkins. Voor veel mensen helpen zulke producent wel voor de eerste periode. Wij hebben in onze winkel andere producten dan bij de drogisterij, vergelijk het met de dagcrèmes van het Kruidvat en die van een parfumerie: die zijn van een betere kwaliteit en met uitgebreider advies erbij. In de tussentijd kunnen mensen bedenken wat hun verleidingen zijn en hoe ze hun strategieën kunnen ontwikkelen."

Dat werkt toch niet? Wie met poedertjes afvalt, krijgt die kilo's net zo hard weer terug.

"Het klopt dat mensen vaak weer terugvallen. Als goede gewoonten niet goed zijn geïntegreerd, dan verval je snel in je oude gedrag. Dat gebeurt in 80 procent van de gevallen. Het voordeel voor mensen die begeleiding krijgen: ze komen wel een beetje aan, maar worden niet zwaarder dan voor ze begonnen. Dat is toch de stok achter de deur, dat zorgt voor een beter behoud van het gewicht."

Miniatuurvoorbeeld

Mensen weten toch wel wat ze moeten doen?

"Het zelfinzicht ontbreekt vaak, merken wij. Daarom adviseren wij mensen ook een dagboekje bij te houden. Dan zien ze wat ze eten. Hoeveel ze eten en waarom. Eet je meer als je moe bent? Of boos? Misschien vind je het lastig om uit te gaan met vrienden en loopt het dan altijd uit de hand. Je hebt echt geen universitaire studie nodig om daar iets slims voor te verzinnen. En dan is het zorgen dat die gewoonten inslijten. Dat gaat niet in een week, daar gaan wel een à twee maanden overheen."

Mag je andere mensen helpen als ze te veel eten? Kun je dan zeggen: schep nou niet drie keer op?

"Dat is wel een taboe. Eigenlijk kun je dat alleen doen als iemand zelf aangeeft open te staan voor hulp en advies. Het duurt bij mensen ook soms even voordat het kwartje valt. Die scheppen altijd drie keer op, kopen heel vaak eten en kunnen zich na een glas alcohol niet meer inhouden. Die gaan vaak elke keer een grens over: telkens dezelfde broek aan omdat die nog past, instappers dragen in plaats van veterschoenen zodat ze niet hoeven bukken. Bij vrouwen zie ik vaak dat ze in actie komen als ze 100 kilo wegen. Dan is letterlijk de grens bereikt."

Maar zijn mensen niet gewoon ongelukkig als ze zoveel eten? Dan is het moeilijk afvallen.

"Als mensen roken en drinken en te veel eten kan dat komen doordat ze niet goed in hun vel zitten. Het is wel een taboe om daarover te beginnen. Je kunt proberen je emoties te dempen met eten of proberen een leegte te vullen als een kind uit huis gaat. Het is een glijdende schaal: als je elke dag 2000 calorieën meer eet dan wat je zou moeten eten, dan spreek je van een stoornis. Het begint ook daar weer met inzicht. Pas als je inziet dat je problematisch eetgedrag vertoont, dan kun je hulp zoeken en doorpakken."

Miniatuurvoorbeeld