Er zijn veel misverstanden over voeding, weet Loes Neven, coördinator gezonde voeding bij Gezond Leven, de Vlaamse tegenhanger van het Voedingscentrum. Dat komt volgens Neven doordat nog niet alles bekend is over gezonde voeding én dat veel zaken verkeerd geïnterpreteerd worden. Bovendien: ,,Niets is in beton gegoten als het om voeding gaat.”
,,Voeding is een jonge wetenschap", legt Neven uit. ,,Voortdurend komen we tot nieuwe inzichten waardoor misverstanden ontstaan. Daarnaast worden die inzichten soms op een verkeerde manier vertaald in de media of wat voorbarig over gecommuniceerd door foodbloggers en -influencers.”
En hoe vatbaar mensen zijn voor reclame en foutieve informatie blijkt ook uit een enquête die Gezond Leven afnam onder 500 Vlamingen. Zo schatten respondenten aardappelen ongezonder in dan ze werkelijk zijn en weet de helft niet dat je dagelijks gewoon wat noten mag eten.
Hieronder de acht grootste misvattingen en het antwoord erop van de Vlaamse expert.
Kokosvet is gezonder dan boter
,,In het algemeen zijn de plantaardige vetstoffen die je gebruikt in de keuken gezonder, maar er zijn een aantal uitzonderingen, waaronder kokosvet en palmolie. Dat zijn twee tropische oliën die bij kamertemperatuur een vaste vorm hebben, en dus niet vloeibaar zijn. Die vaste vorm wijst erop dat ze rijk zijn aan verzadigde vetzuren waardoor ze qua samenstelling vergelijkbaar zijn met boter. Maar een teveel aan verzadigde vetzuren jaagt je slechte cholesterol de hoogte in. Daarom is kokosvet geen geschikte vetstof om dagelijks te gebruiken. Af en toe mag, maar bij het dagelijkse koken, groenten stoven en bakken van vis blijft olijfolie de beste keuze.”
Je kunt maar beter zo weinig mogelijk aardappelen, pasta, brood, rijst en andere bronnen van koolhydraten eten
,,Die misvatting komt er door de actuele trend om koolhydraatarm te eten. Het ketodieet dat momenteel erg veel aandacht krijgt in de media, is daar een mooi voorbeeld van. Daarbij eet je zo weinig mogelijk koolhydraatbronnen. Koolhydraten zijn namelijk vooral een brandstof voor je lichaam. Wil je afvallen, dan kan je wel met wat minder brandstof en dan is het goed om de hoeveelheid te verminderen, maar wel van de juiste soort koolhydraten. Koekjes, frieten, wit brood en witte pasta hebben amper voedingswaarde, maar volkorenproducten schrap je beter niet uit je eetpatroon. Daarvan is aangetoond dat ze tal van voordelen bieden voor je gezondheid. Het belangrijkste voordeel van bijvoorbeeld volkorenbrood of havermout is het hoge vezelgehalte dat ontbreekt bij geraffineerde producten. Bovendien zitten volkorenproducten tjokvol vitamines en mineralen zoals vitamine B en ijzer. Die leveren een belangrijke bijdrage aan onze voedingsstofinname om zowel op korte als lange termijn gezond te blijven.”
Diepvriesgroenten zijn ongezonder dan verse
,,Dat zoveel mensen denken dat diepvriesgroenten ongezonder zijn dan verse, komt doordat er leeft dat alles wat vers en onbewerkt is beter is. Maar het is belangrijk om te kijken over welk product het gaat. Uiteraard bieden koekjes, frisdrank en andere sterk bewerkte producten geen nuttige voedingswaarde. Dat zijn vooral lege calorieën. Maar bij diepvriesgroenten gaat de bewerking niet verder dan dat ze vooraf versneden en ingevroren worden. Er wordt niets aan toegevoegd. De meeste worden puur ingevroren en hebben zelfs als voordeel dat de voedingsstoffen goed bewaard worden. Diepvriesgroenten doen dus zeker niet onder voor verse groenten.”
Fruitsap is gezond
,,Altijd als iets bewerkt wordt, moet je kijken of er ook iets aan de voedingswaarde veranderd is. Bij diepvriesgroenten gaat er niets verloren, maar bij fruitsap verlies je wel veel vezels. Zowel bij versgeperst fruitsap als dat uit de winkel verlies je zoveel van het voordeel van vers fruit. Versgeperst fruit zal nog iets beter scoren qua vitaminegehalte, maar het is niet de bedoeling om het elke dag te drinken. Fruit eet je beter in zijn oorspronkelijke vorm. Alleen dan geniet je van alle voordelen.”
Vegetarische producten zijn altijd gezonder dan vlees
,,We moedigen zeker aan om de vleesconsumptie te verminderen. We eten immers met z’n allen te veel vlees. Aan de andere kant mag je je portie vlees niet vervangen door een ander voedingsmiddel. Het assortiment aan vleesalternatieven is de laatste jaren sterk toegenomen, maar vegetarisch betekent daarom niet dat het altijd gezonder is dan vlees. Je moet altijd de ingrediëntenlijst bekijken. Als er veel zout in zit, of het eiwitgehalte ligt veel lager dan bij een stukje vlees, is het geen goed idee om het te gaan vervangen. Let ook op met bijvoorbeeld gepaneerde burgers, of burgers in het algemeen. Als je die net zoals een gewone vleeshamburger samen met saus, een broodje en frietjes oppeuzelt, heeft het weinig zin om voor een plantaardig alternatief te kiezen. Je kan vlees ook vervangen door peulvruchten zoals kikkererwten of bonen of minder vlees gebruiken in je gerechten en bijvoorbeeld wat meer groenten of linzen toevoegen.”
Liever niet te veel noten eten omdat ze vetrijk zijn
,,Bij velen heerst nog altijd een vetfobie. Dat je sowieso dik wordt van voedingsmiddelen die rijk zijn aan vet is achterhaald. Ook hier moet je kijken naar het voedingsmiddel. Uiteraard zal je van koekjes en gebak letterlijk aankomen, maar noten zijn vezelrijk, zitten boordevol nuttige voedingsstoffen en geven je ook een voldaan gevoel. Een koekje is op een-twee-drie verteerd, waardoor je daarna toch naar iets anders grijpt. Een handjevol noten, ongeveer 20 g, is het ideale tussendoortje, ook omdat je het overal mee naartoe kan nemen en kan opeten in noodgevallen.”
Kraanwater is ongezond
,,Veel mensen staan nog argwanend tegenover kraanwater en blijven tegendraads zeulen met glazen of plastic flessen water. Met water van de kraan is echter niets mis. Bovendien is het zowel op financieel vlak als op gebied van duurzaamheid een veel interessantere optie dan fleswater.”
