Valt het jou ook op dat deze persoon toch elke keer weer aankomt? Vaak zelfs nog meer dan wat ze ooit gewogen hebben: het bekende ‘jojo-effect’. Voedingscoach Maarten de Jong van EnergizeMe legt uit waardoor dit komt.
Op dieet
Maarten: "Stel je gaat afvallen met een caloriebeperkend dieet. Dan ga je waarschijnlijk minder eten, omdat je dieet dat voorschrijft. Daarnaast ga je minder vet eten, want vet is calorierijk en past niet in jouw idee van afvallen. Ik verzeker je dat je inderdaad snel gewicht gaat verliezen. Dat is dus mooi. Maar er komt natuurlijk een moment dat je stopt met je dieet. Logisch. Dat kun je namelijk nooit een heel leven volhouden."
Snel afvallen = sneller aankomen
Maarten legt uit: "je gaat snel weer aankomen en vaak tot boven het gewicht van voor je dieet. De cijfers liegen niet. Uit onderzoek blijkt dat een jaar na een dieet 98% alweer terug is op het oude gewicht of zelfs zwaarder is geworden. Daarnaast is inmiddels volop bewezen dat diëten andere nadelen met zich meebrengen. Na een dieet geven veel deelnemers bijvoorbeeld aan dat ze een obsessie met eten hebben. Bij een enkeling leidt dit zelfs tot eetbuien."
De Jong: "Dat kan rauw op je dak vallen. Je bent maanden bezig met afvallen en na een jaar zit alles er weer aan en je hebt een obsessie met eten gecreëerd."
Calorieën tellen misleidend
"Daarnaast leerde ik van William Cortvriendt (arts) in zijn boek Lichter dat het tellen van calorieën misleidend is", vertelt de voedingscoach. Een vergelijking die Cortvriendt maakt vind ik verhelderend: “calorieën tellen is hetzelfde als het optellen van 300 euro, 500 Britse Ponden en 200 Noorse Kronen en dan beweren dat je 1000 euro bezit.” Niet zo handig dus dus. Ze zijn verschillend van waarde dus het 1-op-1 optellen is niet eerlijk.
De Jong: "Wat we bij het tellen van calorieën doen is eigenlijk niet heel veel anders. We tellen koolhydraten (4 Kcal per gram), eiwitten (4 Kcal per gram) en vetten (9 Kcal per gram) bij elkaar op terwijl ze niet van gelijke waarde zijn."
Caloriearm eten
Maarten: "Allereerst is het bij een dieet heel verleidelijk om vet te schrappen uit ons voedingspatroon. Die staan immers voor de meeste Kcal per gram. Dat is overigens wat bij veel diëten ook gedaan wordt: mager eten."
"Ten tweede wordt voorbijgegaan aan de verschillende functies van koolhydraten, eiwitten en vetten", vertelt Maarten:
- Koolhydraten verteren en verbranden heel efficiënt, het is onze primaire brandstof en gaat bijna linea recta naar onze darmen.
- Eiwitten en vetten verteren en verbranden minder efficiënt. Zij hebben nog heel andere functies dan als brandstof fungeren. Ze dienen als bouwstoffen voor bijvoorbeeld spieren en de aanmaak van stoffen als enzymen en hormonen. Tijdens de vertering van eiwitten verliezen we bijvoorbeeld al 30% van de energiewaarden.
Maarten: Dit proces is ook aangetoond in onderzoeken. Zo is na eiwitrijke en vetrijke maaltijden de lichaamstemperatuur hoger dan na koolhydraatrijke maaltijden. Dat komt dus doordat de vertering van eiwitten en vetten meer energie kost wat verloren gaat als warmte. Koolhydraten worden zonder al te veel energieverlies opgenomen en kunnen worden opgeslagen in ons vetweefsel.
Het laatste argument van de voedingscoach om geen calorieën te tellen is dat vetten en eiwitten meer verzadigen. Je zit sneller vol dus hoef je er minder van te eten.
Tips om af te vallen zonder dieet
De voedingscoach deelt een aantal handige tips om af te vallen zonder dieet en zo de kans op het jojo-effect te verminderen.
Tip 1: "Allereerst raad ik dus aan om niet te gaan afvallen op wilskracht, maar op basis van plezier. Je mag dus best lekker en vet eten. Af en toe mag je jezelf ook verwennen."
Tip 2: "Val geleidelijk af: ik mik altijd op ongeveer 500 gram per week. Het gaat om de lange termijn. Als jij je doel, op een leuke en houdbare manier, over 1 of 2 jaar bereikt is dat toch ook goed?"
Tip 3: "Ga voor een gezond leven op lange termijn. Ik heb een hekel aan het woord leefstijl, maar daar gaat het wel over. Ga aan de slag met gezonde voeding, beweging en ontspanning." Maarten benoemt hierbij drie belangrijke basiselementen:
-
"Eet 3x per dag een volle maaltijd met minder koolhydraten, meer vet, voldoende groente en fruit en zoveel mogelijk vers."
- "Sport en/ of bewegen voldoende: sporten liefst 3x per week."
- "Zorg ook voor rust en herstel. Stress is een grote aanjager van overgewicht. Je kan denken aan ademhalingsoefeningen, een bezoek aan de sauna of bijvoorbeeld massages."
